سوره جاثیه

«سوره جاثیه» چهل و پنجمین سوره از قرآن مجید است و دارای ۳۷ آیه می باشد. این سوره بنام «سوره شریعت» نیز موسوم است، زیرا در آیه ۱۸ آن آمده: «ثُمَّ جَعَلْناک عَلى‌ شَرِیعَةٍ مِنَ الْأَمْرِ».

نزول سوره

این سوره در مکه نازل شده است، قتاده گفته: بجز یک آیه از این سوره که در مدینه نازل شده است و این آیه عبارت است از: «قُلْ لِلَّذِینَ آمَنُوا یغْفِرُوا...» (آیه ۱۴).

این سوره در ترتیب مصحف، چهل و پنجمین سوره و در ترتیب نزول، شصت و پنجمین سوره قرآن کریم است که پیش از آن سوره دخان و پس از آن سوره احقاف نازل شده است.

تعداد آیات

در نظر کوفیان تعداد آیات این سوره، ۳۷ و از نظر دیگران ۳۶ آیه می باشد. مورد اختلاف، آیه «حم» است که از نظر کوفیان یک آیه بحساب آمده است.

هدف سوره

غرض این سوره دعوت عموم بشر است به دین توحید، و پرهیز از عذابى که از آن انذار مى‌کند. سوره جاثیه، نخست با مساله توحید آغاز مى‌شود، و سپس به تشریع شریعت براى رسول خدا (ص) و اینکه بر آن جناب و بر عامه بشر لازم است از آن پیروى کنند اشاره نموده، می‌فرماید: چون در پیش روى خود روزى را دارند که در آن روز بر طبق اعمال صالحى که انجام داده‌اند از ایمان و پیروى شریعت، و بر طبق گناهانى که کرده‌ اند از اعراض از دین و غیره محاسبه خواهند شد. آن گاه پیشامدهایى را که هر یک از این دو طایفه در قیامت دارند ذکر می‌کند.

البته در خلال این بیانات، انذار شدید و تهدید سختى به مستکبرین دارد که از آیات خدا اعراض مى‌کنند. و نیز به کسانى که هوای نفس خود را معبود خود گرفته‌اند و خدا آنان را گمراه کرد در عین اینکه به گمراهى خود عالم بودند، هشدار می‌دهد. و از لطائفى که در این سوره آمده، بیان معناى نوشتن نامه اعمال و استنساخ آن است.

فضیلت سوره

ابى بن کعب از حضرت رسول صلی الله علیه و آله نقل می کند که فرمودند: «هر کس سوره "حم جاثیه" را بخواند، خداوند در روز حساب قیامت، عورت او را خواهد پوشانید و ترس او را فرو مى‌نشاند».

و نیز ابوبصیر از حضرت صادق علیه السلام روایت می کند که فرمودند: «هر کس سوره جاثیه را بخواند پاداشش آن است که اصلا آتش جهنم را نبیند و ناله و غرّش جهنم را نخواهد شنید و با محمد صلی الله علیه و آله است».

پانویس

منابع

• فضل بن حسن طبرسی، ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج‌۲۲، ص۳۲۹.
• محمد حسین طباطبایی، ترجمه تفسیر المیزان، ج‌۱۸، ص۲۳۵، قم ۱۳۷۴.
• ترتیب نزول سوره ها، در همین دانشنامه.

پیوست

سوره جاثیه/متن و ترجمه